Lorem ipsum
Class aptent taciti sociosqu ad litora
Главная » Каталог сайтов » Պարույր Սևակ

ՄԱՐԴԸ ԱՓԻ ՄԵՋ [27]
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ [20]
ՍԻՐՈ ՃԱՆՀԱՊԱՐ [0]
ՆՈՐԻՑ ՔԵԶ ՀԵՏ [0]

В разделе сайтов: 47
Показано сайтов: 1-4
Страницы: 1 2 3 ... 11 12 »


ԽՈՀ ՋԱՀԵԼՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Թարմությամբ է շնչում մեր մարմինը կայտառ,
Տանջում է մեզ հաճախ ավելցուկ կորովից.
Մկանների խաղից սուր խտուտ են զգում
Մեր բազուկներն առողջ...

Սիրում ենք մենք կարդալ
Աղջիկների հայացքը խռովիչ,
Նրանց ժպիտները, որոնք անբառ բառով
Զրուցում են մեզ հետ
Երազներից, սիրուց և գորովից...

Քայլից մեր կորովի - մայթերը ժպտում են,
Ժպտում՝ մերթ ծառերի կանաչ կատարներով
Ու մերթ խանութների ցուցափեղկով մաքուր.
Ժամի պես թռչում է, անէանում տարին,
Մինչ պատրաստ ենք կառչել ատամներով
Ուրախության անցնող ակնթարթից թեկուզ...

-Ջահել ենք մենք, այո՛,
Ինչպես որ չեն եղել տարեկիցները մեր
Ո՛չ մի երկնքի տակ, ո՛չ մի դարում...
Բայց լինելով առույգ, երջանիկ և առողջ,
Մենք անփույթ չենք եղել
Անգամ մեր մանկական տարիներում այն վառ.-
-Հանգամանքները մեզ հասուն են դարձրել
Կարծես մեր տարիքից ավելի վաղ...

II 
Մեծ Հոկտեմբերն էր, որ մեզ սերմանեց,
Եվ առաջին ճիչը,
Մեր առաջին ճիչը
Անլսելի դարձավ այն խոլ կռիվներում,
Ուր թշնամին իբրև դժնատեսիլ անեծք
Կախվել էր մեր անմեղ օրոցքների վրա,
Մինչդեռ, իբրև բարի և փրկարար հուռութք,
Հնգճյուղանի աստղը
Իր բախտի հետ նաև մեր կյանքն էր պաշտպանում...

Մենք առաջինն էինք, որոնց մկրտեցին
Ո՛չ մյուռոնով թթված,
Այլ ռևոլյուցիայի ավազանում,
Եվ առաջին բառը, որ սերտեցինք,
Չէր կրկնված անուն,
Որով մորը, հորը, եղբորն են անվանում.-
Դեռևս քայլելով չորեքթաթիկ,
Մենք նախ շշնջացինք.
-Լենին պապիկ…

Մենք առաջինն էինք, որ մեր մոր ստինքից
Ներծծեցինք կարծես
Մոր կաթի հետ նաև հասուն խելք ու բնազդ,
Ու մեր մանկությունը անցավ և՛ մանկաձև,
Բայց յուրովի՛ այնքան,
Այնքան տարբե՛ր սակայն,
Որ հին սերունդներին թվար գուցե
Ո՛չ մանկություն բնավ...

Ի՞նչ էր հեքիաթների կրտսեր ու քաջ որդին
Նրա քեռու, իմ հոր և քո եղբոր առաջ.
Ի՞նչ էր հեքիաթների լուսավոր ու մթին՝
Իրար միշտ հակառակ աշխարհների
Ներհակությունը պա՜րզ և հասարակ -
Իրական աշխարհի ներհակության առաջ...

...Մեր խաղերն իսկ կարծես
Ձևված էին օրվա ահեղ անց ու դարձի
Եվ իրական կյանքի ներհակության վրա,
Երբ մենք փոշիներում նեղ փողոցի,
Այգիներում բերրի, արոտներում անբերք
Ո՛չ թե խաղում էինք «պահմտոցի»,
Այլ «մարտնչում» էինք «բուրժուի» դեմ...

Այսպես մենք մեծացանք ու ապրեցինք կյանքում,
Բայց դեռ չգիտեինք, թե ի՛նչ է «կյանք», «ապրել»,
Երբ ահավոր մահը մեզ հանդիպեց.-
...Տուն դառնալով «կռվից», փոշիներով «արնոտ»,
Դեռ առաջին անգամ մինչ այդ մեզ անծանոթ
«Ուրախություն» բառը նո՛ր միայն հասկացած
(Կռիվ-խաղում տարած մեր հաղթության պատվին),-
Ո՞վ չտեսավ արդյոք դառն արցունքի կաթիլ
Իր հոր արևախանձ քթարմատին,
Ո՞վ չլսեց արդյոք հեկեկանքը իր մոր.

-Ինչո՞ ւ:
-Մեռել է...
-Ո՞վ...
-Լենին պապին...

...Այսպես մեր հոգու մեջ կյանքը իրար խառնեց
Մեր առաջին վիշտը և առաջին խինդը,
Մեր առաջին վիշտը, որ մատներով քարե
Կմճտեց մեր սիրտը... սակայն բերեց նաև
Եվ առաջին միտքը.

-Ապրել ու պայքարել
Ինչպես Լենինն ինքը...

III 
Իսկ նա պատվիրել էր նախ սովորել:

-Դպրո՛ց, ուսումնարա՛ն, գիրք ու հրա՛շք...
Մեր աչքերի առաջ միանգամից
Հանկարծակի իրեն դրսևորեց
Մի անծանո՜թ աշխարհ նո՛ւյն աշխարհի վրա:

Գալիքը մեր կյանքի
Հեռո՜ւ-հեռուներից մեզ երևաց արդեն,
Դրսևորեց իրեն պարզ ու որոշակի,
Երբ մեր առաջ կանգնեց անցյալի դեմ:

Մենք իմացանք արդեն,
Որ քարն իր ծավալով է ջուր արտամղում,
Ուստի հարկավոր է լինել ո՛չ թե թեթև,
Այլ մե՛ծ, ծանրաբարո՛ և ծավալո՜ւն:

Մենք իմացանք արդեն
Օրենքը հակադարձ բաղդատության.
Դու թո՛ւյլ լինես եթե՝
Ուժեղ պետք է լինի չար թշնամին քո տան:

Մենք իմացանք նաև,
Որ մենք ծնվել էինք, աշխարհ եկել
Ո՛չ լոկ մեր մայրերի արգանդից մերկ,
Այլ խավարից խարխուլ հին աշխարհի.-

Ուստի՝ նախ և առաջ մեզ օթևա՛ն էր պետք,
Հարկավոր էր կերտել դաստակերտնե՛ր քարից,
Հարկավոր էր կերտել գործարաննե՛ր բազում
Եվ քաղաքնե՜ր շինել պայծառ ու բազմամբոխ,
Քամել ու ամբարել բերք ու բարիք փարթամ,
Որ այնուհետ միայն մեր բերանում լեզո՛ւն
Եվ մեր կրծքի ներքո արդարացի խանդով
Սե՛րը, ցանկությո՜ւնը և տենչա՜նքը խայտար...

Եվ առաջին սերը մեզ շա՜տ ուշ այցելեց -
Պատանության փակվող դարպասների առաջ,
Քանզի կառուցման ու կերտման մոլուցքի մեջ,
Աննախադեպ մի նոր կյանքի համար
Պայքարի դիրքերում,
Կարծես ո՛չ ժամանակ և ո՛չ էլ ցանկություն
Ունեցանք մենք՝
Հույզերը անձնական,
Մեր զգացումները տեսնել և դիտելու...

Իսկ մինչ այդ, մինչ այն -
Նա մեր կրծքի ներքո միանգամից աճեց,
Հսկայացավ իբրև առասպելի մանուկ:
Բայց շատերը մեզնից
Մեկ ուրիշի առաջ դեռ այն չէին բացել,
Երբ անխուսափ դարձավ կամ այն կրկի՛ն գոցել,
Կամ նրա հետ մեկտեղ և միասին -
Մերթ այն իբրև ամուր զրահ հագած,
Մերթ զրահի ներքո՝ մեր կրծքի տակ փակած,-
Ելնել մեզ փրկելու չար օրհասից...

Նենգ թշնամին արդեն մեր դռանն էր հասել
Խաղաղ մեր շեները այրող իր առաջին ինքնաթիռով...
Ու մենք լուռ փակեցինք դասագիրքը մեր բաց,
Թողած դպրո՛ց, դասե՛ր,
Կիսատ թողած նաև խոստովանքը սիրո,
Ելանք ի մա՛րտ, գրո՜հ...

IV 
Ջահելությունը մեր
Վրա հասավ կռվի թեժ դիրքերում,
Խրամատում խոնավ,
Մեր հայրենի տնից հաճախ այնքա՜ն հեռու,
Փրկության ու մահվան ակնթարթի առաջ:

Նա ծովերում թրջվեց և չխեղդվեց հազիվ
Ալիքներից գոռոզ և կատաղի,
Դուրս ելնելիս բերած մեջքի վրա
Ջրականի սպին, իսկ կոպերի վրա՝
Քարացած մրմուռը օվկիանոսյան աղի...

Թրջվե՜ց, օ, նա թրջվեց և ցամաքում՝
Քրտինքից ավելի իր արյունով,
Եվ չորացավ եթե՝ նա չորացավ անգութ
Բոցերից այն, հրից այն խոլ հրդեհների,
Որոնք իր հայրենի տունն էին ճարակում...

Ջահելությունը մեր...
Գնդակն առավ նրան և խոցոտեց,
Վառոդի ծուխն անգամ
Կարծրացավ կիսախանձ նրա թարթիչներին...
Տանկը նրան ոտնեց
Եվ արկերի անթիվ բեկոր-պատիճներից
Կերպարանքը նրա
Ոչ այն է թե կարծես նոր ծաղկատար դարձավ,
Ոչ այն է թե հանկարծ ընդմիշտ պեպենոտվեց...

Այո՛, տեսավ նա մահ, կործանում և ավեր
Ապրեց անկում, արյուն և արհավիրք,
Բայց ինքն իրեն երբե՜ք, երբե՛ք նա չդավեց
Եվ ինքն իրեն փրկեց օրհասական ժամին...

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .


...Այսպես, պատերազմի սարսափները ապրած,
Ապրած զրկանքների, լարման պահեր,
Որոնց չէր դիմանա
Ուրիշ ոչ մի մկան, ուրիշ նյարդ ու ջիղ,-
Մենք քայլում ենք հիմա նորից առո՛ւյգ, ջահե՜լ,
Մենք քայլում ենք հիմա 
Կեցվածքներով հպարտ և հայացքով վճիտ:

Մենք քայլում ենք հիմա
Եվ աշխատում, գործում և երազում նորից,
Եվ ժպտում ենք խաղաղ՝ նման մանկան,
Ու պատրաստ ենք անգամ
Մարող վերջալույսի երփներանգ գույներից
Նորից գծել ջահել կնոջ ու աղջկա
Կերպարանքներ թովիչ -
Հանդերձներով շքեղ, երերածուփ...
Ու պատրաստ ենք անգամ,
Առանց հարցընելու վաճառման գներից,
Նրանց համար գնել երկինքներ ու աստղեր,
Եվ դղյակներ՝ սիրո խորհուրդներով լեցուն...
Այո՛, ջահել ենք մենք,
Մեր մարմընով կայտառ, մեր սրտերով արի,
Մեր աշխարհո՛վ, հողո՛վ,ապագայո՛վ.
Ջահել ենք մենք, սակայն և միևնույն պահին
Կրած տառապանքով, մաքառումով, ցավով,
Անցած և դեռ գալիք փորձանքներից
Ո՛վ կարող է ասել՝ քանի՜ հազար դարի
Իմաստություն ու փորձ, զգոնություն մի սառն
Եվ տաք բոցկլտումներ ու ժայթքումներ դիզած...

Դո՛ւ, որ դարեր հետո
Փորձես պիտի կերտել մեզ արժանի արձան,
Դո՛ւ, որ լոկ գրքերի անկյանք արահետով
Կուզես մեր դեմքերը տեսնել պարզ ու պայծառ,
Հազարամյակների փոշիների տակից,-
Ուզում եմ քեզ օգնել, արվեստակի՛ց:

Պե՛տք չեն հղացումներ, գյուտեր տաղանդավոր,
Սլացումներ ըմբոստ ու կեցվածքներ խրոխտ,
Նույնպես անթեք գլուխ, համառ ծնոտ պետք չէ՛:
Աշակերտի նման
Դուք մեր դեմքը միայն... պատճենեցե՛ք:
Նա ամե՜ն ինչ կասի իր գծերով -
Եվ այնքա՜ն հասարակ,
Եվ այնքա՜ն անսովոր:

Պատվանդանի վրա
Պետք չէ փորագրել ո՛չ մի անուն:
Առանց այդ էլ պիտի մեզ ճանաչեն նրանք:

Ուրիշ այդ ո՛ր դարում,
Ուրիշ ո՛ր աշխարհում
Կա՛ր, կարո՛ղ էր լինել մի այսպիսի սերունդ -
Հավերժորեն կայտա՛ռ, երիտասա՜րդ,
Եվ միևնույն պահին՝
Իմաստությամբ, փորձով, տառապանքով հարուստ...
.
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ | Переходов: 0 | Дата: 30.06.2011

ԵՐԱԶՈՒՄ ԵՄ 

Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն, 
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն... 

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի քեզ փախցընեմ 
Ու հետս առած՝ ղաչաղ դառած՝ քեզ թռցընեմ 
Անտակ ձորից, գարնանային գիժ գետակից, 
Եվ ինչ ուզես՝ գտնեմ անգամ քարի՜ տակից. 
________Թե սոված ես՝ 
Կերակըրեմ եղնիկների համեղ մսով, 
________Թե ծարավ ես՝ 
Քեզ մոտենամ ցողով լեցուն ծաղկե թասով, 
________Թե դրսում ես՝ 
Պալատ դառնամ հանկարծակի, 
________Թե մրսում ես՝ 
________Կրակ խլեմ և կայծակից, 
Խփված արջի ոսկորներից խարույկ վառեմ, 
Խարույկի մոտ քո պաղ խոսքից իսկույն սառեմ, 
Սառցի մեջ էլ կրակ կտրեմ խոսքից քո ջերմ... 

Բայց ես հիմա այն պատանի տղան հո՞ չեմ: 
Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն, 
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն: 

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի մի օր աշխարհ զարմացընեմ. 
Հին ջութակի յոթ լարի մեջ մի ութերորդ լար մտցընեմ 
Ու նվագեմ: 
________Չնվագե՜մ, այլ սար ու քա՛ր լացացընեմ: 
________Եթե ինչ-որ տեղդ է ցավում, 
________Իսկույն բուժեմ՝ լոկ հայացքո՜վ... 
________Մի հինավուրց քարանձավում, 
________Աստվա՜ծ գիտի ինչ հրաշքով, 
Բոլոր մեռած լեզուներով գրքեր ճարեմ 
________Եվ բոլորը... ե՛ս վերծանեմ... 

Գնամ մտնեմ Վանա լճի խորքերն անտակ 
Եվ ի՜նչ - գտնեմ հին հայկական հազա՛ր քանդակ... 
________Մի օր հանկարծ ջղայնանամ ու վերցընեմ 
________Մթնոլորտը մեկ այլ օդով թարմացընեմ... 

Արեգակի, լուսնի լույսով պատեր ծեփեմ, 
Խարույկների հոսուն բոցից սարքեմ սեպեր, 
Գրեմ վեպե՛ր, 
Եվ ի՜նչ վեպեր... 

Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն, 
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն... 

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի 
Ես վերստին դառնամ ջահել՝ 
Իբրև հայտնի մարմնամարզիկ,
Մրցանակներ անվերջ շահեմ. 
Թե դեռ պիտի չեմպիոն դառնամ ես շախմատի 
Եվ, համաձայն պատվիրանին սուրբ Մահմադի, 
Բերան չառնեմ օղու, գինու ոչ մի կաթիլ. 
Ծխախոտով էլ չպիտի թունավորվեմ՝ 
Իմ իսկ ձեռքով էլ չպիտի տնավերվեմ, 
Էլ չպիտի ուրիշներով տարվեմ-գերվեմ... 
Միայն պիտի մեկին սիրեմ, մեկից սիրվեմ... 

Այս հմայիչ երազներից գեթ երկուսը կկատարվե՞ն: 
Ես կարող եմ պատասխանել այդ հարցի՛ն էլ. 
-Միայն մեկը 
________և - վերջինը... 
ՄԱՐԴԸ ԱՓԻ ՄԵՋ | Переходов: 0 | Дата: 16.02.2011

ԾՆՎԵԼ ԵՄ 

Ես ծնվել եմ նրա համար, 
Որ մոր սրտում կարոտ դառնամ 
Եվ սպասվող որդու նման 
Հեռուներից վերադառնամ. 

Ես ծնվել եմ նրա համար, 
Որ ցավածին մխիթարեմ. 
Ջահելների հարսանիքին 
Ձեռքիս գինի` զվարթ պարեմ. 

Նորածընի բերնով ճչամ 
Ու մոր բերնով ասեմ «նանիկ».
Տուն երազող զույգի համար 
Դառնամ սիրո համեստ տանիք. 

Եթե շուրջըս խավար լինի՝ 
Մարդկանց համար փայլատակեմ, 
Հասակով մեկ փռվեմ գետին` 
Վհատության ճամփան փակեմ... 

ՄԱՐԴԸ ԱՓԻ ՄԵՋ | Переходов: 0 | Дата: 16.02.2011

ԻՆՔՍ ԻՆՁ ՀԵՐՔՈՒՄ ԵՄ 

Նույն հարցն եմ հաճախ ինքըս ինձ տալիս. 
-Ի՜նչ ես աշխարհի ցավերը լալիս, 
Աշխարհի դարդը հո՞ քեզ չեն տվել: 
Եվ ի՞նչդ է պակաս կամ ի՞նչդ է ավել. 
Ամենքի նման մի մարդ ես, հոգի՛ս, 
Ամենքի պես էլ աշխարհով գնա... 

Իսկապե՛ս. 
________կարգին հագուստ կա հագիս, 
Թե վաստակածըս գրպանըս մնար՝ 
Անտեղի տեղը չհալվեր-կորչեր, 
Ինձ կարող էին և հարուստ կոչել: 
Ես դուր եմ գալիս սրան ու նրան, 
Ինձ շատերն անգամ սիրում են կարգին: 
Շուտով կստանամ և բնակարան, 
Եվըս երկու մանչ՝ կազատվեմ հարկից, 
Եվըս երկու գիրք՝ անուն եմ հարգի,- 
Ումի՞ց եմ պակաս, ումի՞ց եմ ավել, 
Ի՜նչ եմ աշխարհի ցավերը լալիս, 
Աշխարհի դարդը հո՞ ինձ չեն տվել,- 

Այս հարցն եմ հաճախ ինքըս ինձ տալիս, 
Ինքըս ինձ վիճում, առնում ու տալիս, 
Սակայն իմ հախից ինքս էլ չեմ գալիս: 
Ինչպե՞ս աշխարհի ցավը մոռանամ, 
Աշխարհի վատը, լավը մոռանամ. 
Ես հո չեմ նստել աշխարհի վզին, 
Որ չմտածեմ աշխարհքի մասին: 
Ի՞նչ է, աշխարհը իմ բո՞ւռն եմ առել, 
Որ ճմըռթելով գրպանս խրեմ... 
Ինչպե՞ս չհոգամ աշխարհի մասին, 
Եթե նա իմն է, ի՛մն է, իմպեսի՜ն, 
Թե նրա վատը նաև իմ վատն է, 
Նրա հավատը և իմ հավատն է: 
Նա իմն է եղել և իմն է մնում. 
Նա էր մոր նման ինձ երեկ սնում, 
Նա է ինձ տվել քնքշանք ու գորով, 
Նա է ներշնչել ինձ ուժ ու կորով, 
Նա է ինձ ազնիվ - անազնիվ դարձնում... 
Եվ հիմա ինչպե՞ս, ես ձեզ եմ հարցնում, 
Աշխարհի մասին ինչպե՞ս մոռանամ, 
Աշխարհի հոգսից ինչպե՞ս հեռանամ: 
Մայրը միշտ մայր է, որդիքն են տարբեր. 
Մեկը կարող է լինել անտարբեր, 
Մյուսի սրտից արյուն է կաթում, 
Երբ նա մոր դեմքին ցավ է նկատում... 
ՄԱՐԴԸ ԱՓԻ ՄԵՋ | Переходов: 0 | Дата: 16.02.2011

1-4 5-8 9-12 ... 41-44 45-47