| Главная » Каталог сайтов » Պարույր Սևակ |
| ՄԱՐԴԸ ԱՓԻ ՄԵՋ [27] |
| ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ [20] |
| ՍԻՐՈ ՃԱՆՀԱՊԱՐ [0] |
| ՆՈՐԻՑ ՔԵԶ ՀԵՏ [0] |
| В разделе сайтов: 47 Показано сайтов: 13-16 |
Страницы: « 1 2 3 4 5 6 ... 11 12 » |
|
ՔԱՐՏԵԶԻ ԱՌԱՋ Ահա քարտեզն իմ դեմ - Հողագունդը համայն, Որ չգիտես ինչից, ինչ խոլ ուժից, ահա Ծեփվել, տափակվել է իմ տան պատին. Եվ իմ մատն է շարժվում նրա երկայնքն ի լայն, Քաղաքներ է մտնում նա բազմաթիվ.- Չի՛ մոտենում ոմանց, Կարծես թե ինքն իրեն չանարգելու համար, Իսկ ոմանցից հեռու, Իբրև հարգ ու պատիվ, Մի պահ ակնածանքով անշարժանում... Ահա քարտեզն իմ դեմ - Սարդոստայնի նման Սարքած խաչմերուկներ ու գծերի հանգույց, Ուր ամեն գույն կարծես ունի տարբեր իմաստ Եվ ամեն մի երկիր՝ ուրիշ մի գույն.- Մեկը դեղին՝ դեղնած կարծես ներքին մաղձից, Մյուսը գորշագույն՝ մոխրի նման, Մեկը դժգույն, գունատ, Կարծես իր դարավոր ճնշումից ու քաղցից, Մյուսն՝ օտար փայլով շառագունած... Այս քարտեզն է ահա իմ աչքերի հանդեպ, Ուր գույների, բոլոր երանգների ծովում Իմ երկիրն է շողում, Իմ երկիրը բոսո՛ր, կարմրահանդերձ... Եվ իսկապես, արդյոք չունե՞ն ներքին իմաստ Այս գույները բոլոր, նշաններն այս թաքուն: Բարբաջա՞նք է անմիտ, Սակայն ահավասիկ իմ աչքերի դիմաց, Գծով ցանկապատված այս վանդակում, Կարծես թե պահված է մի գայլ պոչատ, Որ թաթերը խրած Հռենոսից այն կողմ, Երախը լայն բացած, Դեպի մեզ է նայում վայրի ախորժակով: Եվ գծերն այս... Մի՞թե ձեզ չեն ասում ոչինչ: Չեմ հարգում գծերն այն, շոշափուկներն այն ջիլ, Որ երկիրն այս ծերուկ Տարածում է հեռու - Շոտլանդիայից մինչև Ցեյլոն ու Հնդկաչին, Նա, որ Լամանշից վեր, Ծովային մի հսկա հիդրայի պես, Ցցել է իր մեջքը ջրերի մեջ վճիտ: Եվ կամ թե սա, կարծես Լինի մի կենտ կոշիկ երկայնաճիտ (Մյուս թաթը իր հին փառքի հետ կորցրած), Որ թաղվել է կիսով ծովում Միջերկրական Եվ չի սուզվել սակայն... Է՛հ, թող և չսուզվի, Ու թող ապրի, մնա, որքան ինքը կուզի, Միայն թե թող ապրի խղճով մաքուր Եվ անառիթ, կամ թե պատրվակով մի սուտ Խաղաղ հարևանի տուն չխուժի... ...Հենց այստեղ է հատվում այն ծովային ճամփան, Որով կարող եմ ես ամենուրեք հասնել, Ամենուրեք, ուր որ սիրտս ուզի: Բայց միտք ունի՞ արդյոք ձանձրույթից սիրտ մաշել, Անցնել մյուս ափը անծայր օվկիանոսի Եվ այն հողը մտնել, որն իբրև պարզ կշեռք Պանամայի բարակ կշռափայտից Կախած իր հակամետ նժարներով երկու՝ Դոլլարների վարկով, Եվ նորագյուտ արնոտ ատոմային արկով Երկրագնդի բախտը կշռե՞ լ է հավակնում... Եվ ավելի լավ չէ՞ անցնել փոքր-ինչ կուզիկ Դարավանդը այս թեք, որից փոքր այն կողմ Էգեյանն է նազում անփութորե՜ն անփույթ... Ցուցամատս է դողում լարման ուժից, Առանձին չափով է այստեղ սիրտս խփում... Ծովն է կապո՜ւյտ, կապո՜ւյտ - Նման մաքուր խղճի՝ Հանցապարտ ափերի քարե սրտին փարված, Իսկ մաքրաթույր ծովի երկու ափում, Իբրև խարխուլ մեջիթ, Մի երկիր է փռված... Իր ջրերով ծովը երկփեղկել է նրան, Կիսել անհավասար երկու մասի, Բայց այդ իրավունք է մի՞թե տալիս նրան, Որ իր օրինակով միջահատի, կիսի Մի հողաշերտ (ծանո՜թ և հարազատ անուն), Ուր աղբյուրն այս մասի Այնտե՛ղ է լիճ դառնում, Եվ այն, մյուս մասում սկիզբ առած գետը, Չուզենալով օտար ծովերի մեջ թափվել, Մոլորվում է այնտեղ ու ճահճանում... ...Օ, դժվա՛ր է ապրել մեզ արտասահմանում Թեկուզ միա՛յն մատով... Հեռվից իմ երկիրն է հմայում և գերում Եվ ես, ասես ծանոթ արահետով, Կամենում եմ դառնալ, դառնալ նրա՛ն փարվել, Փարվել նրան, իբրև արդարության, Փարվել նրան, իբրև այս աշխարհի խղճի՝ Ցուցամատիս վրա բերած հայցումնագիր հազար նոտա՛, Բոլոր նրա՛նց կողմից, ովքեր չունեն կյանքում, Այ՛ո, չունեն կյանքում այլ իրավունք, Բացի քե՛զ, իմ երկիր, հավատալուց... Բերած և այն հույսը, և այն հո՛ւյսը նաև, Թե շտկվեն պիտի այն շեղումնե՛րն ամեն, Որ դեռ մնացել են, քարտեզ, իբրև սև բիծ, Իբրև բռնակալի յաթաղանի սպի Քո անտարբեր դեմքի Եվ... պատմության պղտոր հայացքի մեջ:
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ |
Переходов: 0
| Дата: 16.02.2011
|
|
ՎԵՐՋԻՆ ՓՈՍՏԻՑ Բաց եմ անում օրվա լրագիր-թերթերը. -«Հեռագրեր», «Լուրեր» և «Վերջին ժամ», Նորից հաղորդումներ «Վերջին փոստից»:- -Ամերիկացիք անվերջ Զինում են թուրքական և հունաց բերդերը, Արյան մեջ ճողփում է Ինդոնեզիան, Գներն են բարձրանում Անգլիայում սաստիկ: Ֆունտ ստերլինգն այնտեղ Ճգնաժամի պարապ ժանիքների ներքո Բզկտվում է արդեն, Մինչդեռ Եվրոպայի ավելի քան կեսում Ահազանգի պես գոռ Հնչում է զնգոցը դոլլարների... Ամերիկացիք իրենց երկիրն են լրտեսում, Որ բաց անեն ատյան «Անհնազանդ անձանց» գոյության դեմ... Գլորվել է գովված «դեմոկրատիան», Եվ զուսպ, ներողամիտ մի ժպիտով Կանգ է առել լինչյան դատաստանի հանդեպ... Իսկ ատոմյան ռո՞ւմբը, Որով կամենում են ահաբեկել, անդարձ Թաղել նոր խաղաղված աշխարհի հանգիստը, Իսկ նոր պատերազմի ուրվակա՞նը... Փակում եմ թերթերը զայրույթով մի արդար. -Լսեցեք դուք, միստըր, Լռեցե՛ք դուք, միստըր, Բավակա՛ն է: Ճիշտ է, մեր մարդկային բնությունը հաճախ Կարծես մոռացկոտ է, Մի՛ մոռացեք սակայն, որ խոսում է ձեզ հետ Պատերազմում հաղթած ռազմիկը Եվ ո՛չ թե վախկոտը: Մի՛ մոռացեք սակայն. (Այստեղ մոռացումը լուրջ վտանգ է), Եվ հիշեցե՛ք, եթե մոռացկոտ եք, Որ այս՝ նա է խոսում, Ում հաղթական ձայնի արձագանքը Դեռ չի մարել այնտեղ - Գոթական շենքերի կամարների տակ սուր... Մի՛ մոռացեք սակայն, Որ այս՝ նա՛ է խոսում, Որի ձեռքով վառված թեժ խարույկը Տաք մոխիրի ներքո մխում է լուռ, Եվ պահպանում է դեռ կայծեր հրի Սաքսոնական թավուտ անտառներում, Ալպիական լեռանց կատարներին: Այդ հիշելով, միստըր, Մոռացե՛ք ատոմյան ձեր արկերը, Մոռացե՛ք արկերը, բավակա՛ն է... Մենք, որ պատերազմը Իր ողջ կենդանությամբ ճաշակել ենք, Հաճույքով չենք դիտում Կրկին մարմնավորվող նրա ուրվականը... Ընդունեք այս, միստըր, Ո՛չ թե սպառնալիք, Այլ իբրև պարզ նոտա նրանց կողմից, որոնք Մաքրեցին աշխարհից գերմանական արնոտ սվաստիկը... Ընդունեցեք նաև այս խոսքերով՝ Հարկ լինելու դեպքում կրկին մարտնչելու Եվ հաղթելու մեր վառ հավաստիքը...
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ |
Переходов: 0
| Дата: 16.02.2011
|
|
ՄԱՍԻՍՆԵՐԸ Զրույց ռուս ճակատային բարեկամիս հետ I Հիշո՞ւմ ես, Մարտերի և արյան մեջ մեր իսկ, Երբ մենք մեր հողն էինք Զենքով, ատամներով ու արյամբ պաշտպանում, Հիշո՞ւմ ես, Կարճատև այն պահերին, Ռազմադաշտն էր երբ գեթ մի վայրկյան լռում Ահեղ գոտեմարտի աղմուկներից դաժան, Գտնում էի պահեր, որ քեզ պատմեմ նորից Իմ աշխարհի մասին արևաշատ... Սա՛ է իմ քաղաքը - երիտասարդ և ծեր - Որ ծնվել է թեպետ ձիգ դարերի հեռվում, Բայց հասակ է առել, հասունացել ինձ հետ, Հասունացել ինձ հետ՝ Լոկ մի քառորդ դարում: Սա՛ է Աբովյանը, Այն փողոցը ահա, Ուր ամեն սալաքար, Եվ ասֆալտի փոշու յուրաքանչյուր հատիկ Հազար գաղտնիք ունի իր շերտերում պահած: Այո՛, Թեկուզ մաշված այս քարաշեն պատից Դու կարող ես քաղել պատմությունը մեր ողջ՝ Մըթնշաղից անտիկ Մինչև այս օրերը հարատևող... Նայի՛ր, ահավասիկ, Տե՛ս - նա՛, որի մասին Պատմել եմ քեզ այնքան ստեպներում անլեռ... Սա՛, այս լեռը մթար, Որին մենք կոչում ենք Արարատ կամ Մասիս, Սա, որ երկփեղկված է, ճեղքված երկու մասի... Խորհրդանշանն է սա մեր գոյության, Եվ ոչ թե սոսկական ձյունոտ մի լեռ.- Այսպես երկու մասի Ճեղքված էր մեր սիրտը և հայրենիքը մեր...
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ |
Переходов: 0
| Дата: 16.02.2011
|
|
ՄԱՍԻՍՆԵՐԸ II Մենք հայ էինք ծնվել այս երկնի տակ, այստե՛ղ, Մինչդեռ երկնքի տակ հայրենիքը հայի Ամեն ծնվողի հետ ստանում էր նոր տեսք, Փոփոխվում էր ընդմիշտ նա ամեհի Այն թշնամու ձեռքով դաժան ու բազմադեմք, Որ մերթ մի արքա էր ասորական, Եվ սեպի պես մեր սիրտն էր մխրճվում, Կրծում մեր քարերն իսկ՝ սեպագրով... Մերթ մի հույն էր անտիկ - Մագաղաթի ետև թաքցըրած իր թրով, Մերթ փղերով զինված կրակապաշտ պարսիկ, Որը քանի՜ անգամ ջանաց մոխրացնել Մեր ինքնության հուրը իր ատրուշաններով... Դարեր ի վեր այդպես բզկըտեցին նրանք, Խլեցին մեր հողը, մեր հայրենին, Առան մեր օջախից անձողներ ու կրակ, Այրեցին մեր տունը նույն այդ հրով, Եվ նույն հրդեհների - որպես կուռքի առաջ - Գլխատեցին նրանք մեր հայրերին, Երկիրը դարձնելով մի անտերունչ այրի... Բզկտված ու բոկոտ, ծվատված ու վհատ - Արյո՛ւն էր ծործրում նրա ամեն քայլից, Արյո՛ւն, որ իր հետքը, իր դրոշմն է թողել Մեր անցյալի՛, անվա՛ն, մեր պատմությա՛ն, Եվ արնագույն մեր այս տուֆ քարերի վրա... Բայց վերջում էր բախտը պահել սարսափելին. Վերջում արևելյան մի բռնակալ Բավական չէ նրա բարիքները տիրեց, Բավական չէ նրա բորբ արյունը հագավ, Իբրև սուլթանական բորբ ծիրանի,- Մի գիշեր էլ հանկարծ՝ Ննջող ներքինու պես կեսգիշերին զարթնած Օշարակի, օ՜, ո՛չ - ալ արյան ծարավից,- Ուզեց մորթել ողջին, ջարդել և սպանել... Ո՞վ է հարցնում՝ ինչո՞ւ.- Որովհետև նրան, այդ սուլթանին, Տերությունը իր ողջ - Բալկաններից Աթենք և Աթենքից Հալեպ, Եվ Հալեպից Մասիս - թվում էր մի հարեմ, Ուր կարող էր շրջել կեղտոտ ու տարփալից, Ուր կարող էր տիրել և սպանել... Այդպես մի խոլ գիշեր Նրա կնքահայրը - գերմանական արքան, Իր մուսուլման սանին հասկացրեց, Որ Հայաստանն, իբր, վեհափառ սուլթանին Կամեցել է... մտքով դավաճանել (Ակնարկել էր արքան ռուս ջահել ցարին): Կյանքո՞ւմ, թե մտքի մեջ - միևնույն էր արդեն Եվ որոշվեց նրան, Ի շահ Վիլհելմ կայզեր, ի շահ մեծ սուլթանի, Յաթաղանով մորթել... ...Այդ մե՛նք էինք, ընկե՛ր, այդ ժողովուրդն էր իմ, Որին իր իսկ տան մեջ, իր սեփական հողում Մորթում էին մի խաչ և մի կիսատ լուսին, Մինչ միևնույն պահին ամբողջ Եվրոպայում Դիվանագետները «ի փառըս Հիսուսի», «Հայկական հարցն» էին - իբրև մեծ պաս՝ Անլուծելի պահում... Այդ մեկն էր Մասիսի զույգ կեսերից... Մյուս կեսը սակայն - Նույնքան անուժ, անհույս և վտանգված նույնքան, Ապաստանեց Կարմիր Հոկտեմբերին: Ի՞նչ իմանամ - գուցե հենց քո հայրը, ընկե՛ր, Իր լայնարձակ ազատ ստեպներից Եկավ և իմ հորը, որ մեռնում էր, փրկեց... Սակայն նայիր հիմա Նրան, որ իջնում է հանդիպակաց մայթից:- Նա զավակն է նրա, Այն խեղճ հայի որդին, Որին սպանեցին իր անկողնում և կամ Խաչեցին սեփական իր տան պատին, Թաղեցին իր հերկած Գարնանային ցանքսի ակոսի մեջ դեռ տաք... Իսկ սա - հանձնվեց իր անօգնական բախտին, (ինչ որ նրա մի զույգ ոտներն էին վտիտ), Եվ - մինչդեռ ես այստեղ Նորից հայ հողն էի հերկում արդար խոփով Եվ ակոսին հանձնում վաղվա հունձքը մեր թանկ,- Օտար և տոթակեզ երկնքի տակ Անհույս պանդխտելով տարիներ ու դարեր, Ջայլամի պես նա իր ձուն էր դնում Օտար անապատի ավազներում, Ավազներում և՛ տաք, Ե՛վ... անարև: Մինչդեռ ես մա՛րդ էի, քաղաքացի և հա՜յ, Նա մարդ չէր, այլ պանդուխտ - Մի բառ, որ չեմ կարող Քո մայրենի լեզվով ճիշտ թարգմանել... Պանդուխտ էր նա երեկ:- Այդ՝ Մասիսն էր ճեղքված, Այդ՝ մեր բախտի աղետն էր դարավոր, Երբ ժողովուրդը մեր Ամենուր էր թեկուզ, ամենուրեք սակայն Ժողովուրդ չէր, այլ հայ, որ ահավոր Տառապանքի, վշտի ծանրությունը սրտում, Լոկ մի երազ ուներ անմարելի - Վերադառնալ ի տո՛ւն, Ի հայրենի՜ք... Իսկ հայրենիքը մեր - նոր հայրենիքը մեր, Որ փռված է ազատ այս երկնի տակ, Որ փրկված է ընդմիշտ, որ փրկված է հավետ Բոլոր ոսոխներից և սրերից մթար,- Ընդունեց իր կորած, իր հալածված որդուն՝ Հողը խնդությունից համրացած մի մոր պես, Իսկ ջրերը խայտող,- Եվ փոխարեն նրա՛, և իրե՛նց տեղ նույնպես,- Կարկաչներով ուրախ և ինքնագոհ ցայտով... Այժմ հաշտ են թվում Մեր հողն ու երկինքը, մեր բախտն ու ապագան Մեր նոր և մեր միակ Հայաստանում. Եվ ձուլված է թվում ճեղքված Մասիսն անգամ Խնդությունից այս խոր ու բարձրանուն: Այժմ քա՜ղցր է շրջել, մարտի ընկե՛ր, քեզ հետ, Շրջել իմ հայրենի այս աշխարհի վրա, Եվ հացի հետ նաև քեզ հետ սիրով կիսել Խնդությունն այս վարար... Շրջել խնդությունից շիկնած Երևանում, Այգիներում մեր ճոխ, մեր արտերում անափ՝ Գալիք սպասումի երազներով հարուստ Ու հույսերով կանաչ: Շրջել Մասիսների հայացքի տակ հողե, Այս ներգաղթած հայի աչքի առաջ, Որ փրկված է ընդմիշտ արհավիրքի հողմից, Եվ ընկե՛ր իմ, քեզ հետ Ռուսիային հղել Երախտապարտ խոսքեր՝ Ծաղկած Հայաստանի, փրկված հայի Եվ մտախոհ մեր այս Մասիսների կողմից...
ԱՆՄԱՀՆԵՐԸ ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆ |
Переходов: 0
| Дата: 16.02.2011
|